Stopień naukowy:
doktor habilitowany
Stanowisko: profesor US
Katedra: Katedra Teologii Systematycznej
ORCID
0000-0002-9202-0433
 
 
 
 

Praca naukowa podejmowana na przestrzeni kilkunastu lat (od początku lat 90 do chwili obecnej) obejmowała różne kierunki badań, począwszy od księgi II poprzez księgę IV, aż po księgę VII KPK z 1983 r.
Jednym z pierwszych zagadnień, które stało się inspiracją naukowych dociekań było ukazanie procesu kształtowania się działań zmierzających do powstania nowej struktury administracyjnej Kościoła na Ziemiach Północno-Zachodnich naszej Ojczyzny, jak również organizowanie się od strony strukturalnej nowopowstałej diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. W oparciu o źródłowe materiały powstała publikacja zatytułowana Postawy prawno organizacyjne diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej [Koszalin 1996, s. 192]. Zagadnieniem uszczegóławiającym zaledwie jedną instytucję diecezjalną jaką jest sąd biskupi, zajęto się w artykule Sąd Biskupi w Koszalinie. Przedstawiono tu 25 letnią historię omawianej instytucji od strony organizacyjnej jak również od strony działalności koncentrującej się głownie na procesach o orzeczenie nieważności małżeństwa [„Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 9(2004), s. 175-194]. Inna problematyka w ramach II księgi kodeksowej, znalazła odzwierciedlenie w dociekaniach naukowych zwieńczonych publikacją zatytułowaną Urząd administratora diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej [Koszalin 2006, s. 135]. Przybliżono  w niej figurę prawną administratora diecezji, a następnie zobrazowano szczególnie działalność bp. Tadeusza Werno, pełniącego ten urząd kilkakrotnie, a tym samym najdłużej.
W diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej urząd biskupa diecezjalnego w latach 1992-1996 pełnił bp Czesław Domin. Zgodnie z kan. 396 §1 KPK biskup obowiązany jest wizytować diecezję. Materialne przełożenie wizytacji znajdowało swój wyraz najpierw w sporządzanych dekretach powizytacyjnych, które odzwierciedlały staranie Biskupa o powierzony mu Kościół. Stały się one bazą artykułu: Troska biskupa Czesława Domina o wiernych świeckich w świetle dekretów powizytacyjnych parafii diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej [„Prawo Kanoniczne” 1-2 (2007), s. 3-26].
O niektórych prawach i obowiązkach duchownych zawartych w Kodeksie Jana Pawła II i prawie partykularnym mowa w artykule zamieszonym w publikacji wydanej z okazji złotego jubileuszu kapłaństwa abp. Zygmunta Kamińskiego [Ty jesteś kapłanem na wieki, pod. red. Z. Kroplewski, A. Offmański, Szczecin 2006, s. 191-209]. Kluczem doboru norm prawa partykularnego jest osoba Jubilata, który związany był najpierw z diecezją lubelską, potem płocką, a obecnie z metropolią szczecińsko-kamieńską. Ponieważ jednak w całej metropolii odbył się synod jedynie w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, dlatego jego regulacje stały się podmiotem rozważań.
Synod instrumentem prawnym biskupa, to publikacja zamieszczona w ramach monografii wydanej przez WT UAM w Poznaniu [Biskupi. Wybrane elementy kanonicznej ekspresji osoby biskupa, Poznań 2001, s. 93-119]. Autor wychodząc od przybliżenia pojęcia – synod diecezjalny, prezentuje ogólny rys historyczny kształtowania się tejże instytucji, poprzez ukazanie prac zmierzających do przygotowania obowiązujących norm prawnych, aż po ich wyeksponowanie. Zaangażowanie się grup wiernych w prace synodalne jest pomocne biskupowi diecezjalnemu w sprawowaniu przez niego władzy w powierzonym mu Kościele, którego jest prawodawcą.
Rozwinięciem a zarazem poszerzeniem spektrum dotyczącego synodów, tak w zakresie zasięgu działania synodalnego jak i bazy źródłowej zajmuje się monografia Ecclesia semper reformanda. Zjawisko synodalności w Polsce po Soborze Watykańskim II [Szczecin 2007, s. 512]. W oparciu o dostępny materiał źródłowy zdeponowany w Sekretariacie Episkopatu Polski jak i poszczególnych diecezjach, autor zestawił działania synodalne począwszy od zainicjowania synodu aż po krótką charakterystykę dokumentów końcowych poszczególnych zgromadzeń synodalnych. Praca omawia poza przeprowadzonymi i zakończonymi synodami również te, które zostały zawieszone lub są w trakcie realizacji.
Kontynuacją kierunku badań nad synodami są kolejne opracowania które wyłaniają poszczególne zagadnienia, które są w sposób bardzo różnorodny prezentowane w prawie poszczególnych synodów szczególnie diecezjalnych. Posługując się wspomnianą metodą, zająłem się Troską biskupa o dobra doczesne Kościoła w świetle norm wybranych diecezji polskich [Księga jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin ks. prof. dr. hab. W. Góralskiego, Warszawa 2008, s. 15.], Ustawodawstwem synodalnym XXI w. w Polsce w dziedzinie cmentarzy [„Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 13 (2008), s. 11.], oraz Ceremoniami pogrzebowymi w polskim ustawodawstwie synodalnym przełomu XX/XXI wieku [„Colloquia Theologica Ottoniana” 1/2008, s. 15.]
Pozostało jeszcze jedno zagadnienie zawarte w artykule Kształtowanie się norm prawnych w dziedzinie formacji duchowej w Zgromadzeniu Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi [„Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 10 (2005), s. 77-105], które korzeniami sięga do II księgi KPK. Historia tego Zgromadzenia liczy obecnie 150 lat. Nauka Założyciela wciąż jest wytyczaniem kierunku pracy sióstr w dziedzinie duchowości, ale wejście w życie Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r., a następnie wskazania Soboru Watykańskiego II wymagały przeobrażeń, dostosowujących życie sióstr do nauczania Kościoła i aktualnych wyzwań świata.
Duża część pracy naukowej jest skoncentrowana na księdze IV KPK, a szczególnie na problematyce związanej z sakramentami. Całościowo regulacje poszczególnych synodów w Polsce w omawianej materii zawarto w monografii Problem odnowy życia sakramentalnego wiernych w świetle ustawodawstwa synodalnego w Polsce w latach 1983-1999 [Warszawa 2001, s. 327]. Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie: na ile omawiane synody podejmują tematykę liturgii sakramentalnej otwartej na wspólnotę wiernych oraz jakie powinno być zaangażowanie duchownych i wiernych świeckich w jak najowocniejsze przeżywanie liturgii sakramentalnej.
Sakramentowi święceń w pokodeksowym ustawodawstwie synodalnym w Polsce, poświęcono artykuł zawarty w „Studiach Koszalińsko-Kołobrzeskich” [6 (2001), s. 189-2006]. Poruszono w nim następujące wątki: troska Kościoła o nowe powołania, kandydaci do święceń, uroczystość święceń i prymicji, odnotowanie i świadectwo święceń oraz inne wzmiankowane przez synody zagadnienia.
Na łamach kwartalnika „Prawo Kanoniczne” [1-2 (2004), s. 61-76] ukazał się artykuł Przygotowanie do sakramentu małżeństwa w ujęciu pokodeksowego ustawodawstwa synodalnego w Polsce do 2001 roku. Z racji na to, że synody mają za zadanie zaadoptowanie prawa powszechnego w kościele partykularnym oraz jego uzupełnienie w dziedzinach pozostawionych do uregulowania, dlatego prześledzono ten proces na poszczególnych etapach przygotowania: dalszego, bliższego i bezpośredniego.
Kolejne trzy artykuły: Eucharystia źródłem i szczytem misji Kościoła [KKWD 10-12 (2004), s. 46-59], Udział w Eucharystii świetle norm obowiązujących w „Roku Eucharystii” [KKWD 7-9 (2005), s. 77-105] oraz Obrzędy i ceremonie sprawowania Eucharystii [KKWD 1-3 (2006), s. 59-73] zostały zainspirowane wskazaniem Jana Pawła II, byśmy zgłębiali treść dotyczącą naszego zaangażowania się w pielęgnowanie czci i kultu Najświętszego Sakramentu. Odpowiednie przygotowanie przez sprawujących Eucharystię oraz przyjmujących Ją, jak również właściwa dyspozycja uczestniczących w celebracjach owocuje nie tylko godziwością, czy tym bardziej ważnością podejmowanych czynności, ale owocnością łask płynących ze zjednoczenia z Jezusem Eucharystycznym.
Wśród sakramentów unormowanych w KPK najwięcej uwagi poza Eucharystią poświęcono sakramentowi małżeństwa. W czasach, w których od strony praktycznej trwałość związków małżeńskich jest tak bardzo krucha pojawia się konieczność akcentowania m.in. jego nierozerwalności. W periodyku „Studia nad Rodziną” [1 (2004), s. 137-157] ukazał się tekst zatytułowany Słuszność naturalna – fundamentem nierozerwalności małżeństwa. Wyeksponowano w nim prawo naturalne leżące u podstaw nierozerwalności małżeństwa, harmonijną współpracę rodziców a następnie rodzinę jako środowisko pełnego rozwoju człowieka oraz dobrodziejstwo na płaszczyźnie ekonomicznej i społecznej państwa wynikającej z omawianego przymiotu małżeńskiego.
Wejście w życie konkordatu z 1993 r. jest wyrazem troski m.in. o małżeństwo i rodzinę zarówno Kościoła jak i państwa. Skorelowanie obu porządków prawnych służących dobru jednej i tej samej instytucji jaką jest małżeństwo, ostatecznie przynosi korzyść samym małżonkom. Aby tak faktycznie się działo, koniecznym jest by asystujący przy zawieraniu małżeństwa znał podstawy prawne roli którą ma pełnić. Artykuł Podstawy prawne zwyczajnej formy zawarcia  małżeństwa w Konkordacie z 1993 r. [„Studia z Prawa Wyznaniowego” 8 (2005), s. 191-227] wychodzi naprzeciw tej potrzebie. Zagadnienie zawarto w przybliżeniu formy zawarcia małżeństwa w KPK, później w KRiO, a następnie w „wypadkowej” obu porządków prawnych, mianowicie w przepisach wynikających z podpisanego konkordatu.
Prawo procesowe (księga VII KPK) staje się szczególnie bliskie omówionej już instytucji sądu biskupiego (księga II). Prowadzone w sądach procesy małżeńskie najczęściej sprowadzają się do badania czy małżeństwo zostało ważnie zawarte czy przeciwnie – nieważnie. Inna działalność sądów to procesy o dyspensę od małżeństwa ważnie zawartego, ale niedopełnionego. Na czym te procesy polegają, jakie wymagania stawia w tej materii kodeks, a jakie w późniejszym czasie wydane instrukcje? Na te pytania odpowiada tekst zatytułowany Postępowanie o dyspensę w sprawach super rato [w: „Jus Matrimoniale” 8 (2003), s. 147-177]. Praktyczne przełożenie tych procesów prowadzonych w Sądzie Biskupim w Koszalinie znalazło swe odbicie w opracowaniu pt. Realizacja zadań w dziedzinie spraw „super rato” przez Sąd Biskupi w Koszalinie [„Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 7 (2002), s. 215-240]. Podano statystyki w przedmiotowej sprawie, krótkie charakterystyki spraw zaniechanych i przekwalifikowanych w procesy o nieważność małżeństwa, czas oczekiwania na dyspensę oraz opis osób ubiegających się o łaskę papieską a także relacje o stronach pozwanych i ich zainteresowaniu procesem. W ostatnim akordzie omówiono reskrypty Stolicy Apostolskiej pozwalające ubiegającym się na zawarcie małżeństwa, obwarowane klauzulami lub też ich pozbawione.
W okresie zajmowania się pracą dydaktyczną jako niesamodzielny pracownik, za zgodą Rady Wydziału prowadziłem seminarium naukowe. Współpraca ze studentami zaowocowała ok. pięćdziesięcioma wypromowanymi magistrami teologii z zakresu prawa kanonicznego.

– ur. w 1964 r. w Sierakowicach
– szkoła podstawowa w Gowidlinie
– szkoła średnia w Lęborku
– formacja duchowa i filozoficzna w WSD TCh. w Poznaniu
– formacja teologiczna w WSD w Koszalinie
– 1.06.1989 obrona pracy magisterskiej: Nierozerwalność małżeństwa w świetle zasady słuszności naturalnej
– święcenia I i II w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (24.06.1989; 26.05.1990)
– 1990-1993 posługa duszpasterska w Szczecinku
– 1990-1995 studia licencjackie i doktoranckie na PWT w Poznaniu
– 1993-2001 posługa w Sądzie Biskupim w Koszalinie (notariusz, sędzia)
– 30.01.1995 obrona rozprawy doktorskiej: Podstawy prawno organizacyjne diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej napisanej pod kierunkiem ks. prof. dra hab. Mariana Fąki
– 1995-1998 studia magisterskie na Wydziale Prawa Kanonicznego ATK w Warszawie
zwieńczone obroną pracy magisterskiej: Sprawy super rato w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej
– 25.09.1996 mianowany wykładowcą prawa kanonicznego w Wyższym Instytucie Wiedzy Religijnej w Koszalinie
– od 10.1998 studia doktoranckie na Wydziale Prawa Kanonicznego ATK w Warszawie
– 20.03.2001 obrona rozprawy doktorskiej na UKSW: Problem odnowy życia sakramentalnego wiernych w świetle ustawodawstwa synodalnego w Polsce w latach 1983-1999, napisanej pod kierunkiem ks. prof. dra hab. Wojciecha Góralskiego
– od 2001 posługa w Sądzie Biskupim w Koszalinie na stanowisku wikariusza sądowego (oficjał)
– od 1.10.2005 zatrudnienie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego (US) na stanowisku adiunkta
– 15.01.2008 Rada Wydziału Prawa Kanonicznego UKSW na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. Ecclesia semper reformanda. Zjawisko synodalności w Polsce po Soborze Watykańskim II oraz dorobku naukowego, nadała stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego
– od 2012 wyłoniony na stanowisko prodziekana ds. nauki Wydziału Teologicznego US.
– od 2015 wyłoniony na wakujące stanowisko dziekana WT US

 
 
Numer pokoju: 5 (dziekanat)
E-mail: kazimierz.dullak@usz.edu.pl
Konsultacje

poniedziałek 9.45 – 11.00

wtorek 8.00 – 9.00

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Accessibility Toolbar